İlk merkez bankası olarak nitelendirebileceğimiz banka 1694 yılında İngiltere’de “Bank of England” adıyla kurulmuştur. Bu bankanın kuruluş amacı hükumete ödünç para vermektir. Banka Londra’nın City olarak bilinen semtinde faaliyet gösteren tüccarlar tarafından özel bir ortaklık olarak kurulmuştur. Daha sonra merkez bankalarına özgü görev ve yetkileri yerine getirmeye başlamış ve merkez bankacılığı prensip ve tekniklerinin gelişmesinde öncü bir rol oynamıştır. Bu gelişme Avrupa’nın birçok ülkesi tarafından yakından takip edilmiş ve Avrupa ülkelerinde yavaş yavaş merkez bankacılığı fikri gelişmiştir. Altının finansal bir araç olarak kullanıldığı o çağlarda banknot ihracını düzenleyen çeşitli kurallar uygulamaya konmuştur. İngiliz merkez bankasını uygulamada 1800 yılında kurulan “Fransız Merkez Bankası(Banque de France)” izlemiştir. Fransız merkez bankası da İngiltere merkez bankası gibi özel banka statüsünde kurulmuş fakat 2. Dünya savaşının sonlarına doğru devlet adına banknot basma yetkisine sahip olmuştur. 2 Aralık 1945 yılında çıkarılan yasa ile banka pay senetlerini devlete devretmek suretiyle bir devlet bankası olmuştur.
Bu gelişmeleri takiben 1814 yılında Hollanda Bankası ve 1850 yılında “Belçika Merkez Bankası” kurulmuştur. 1896 yılında kurulan “İtalya Merkez Bankası(Bancad’Italia)” özel bir ortaklık şeklinde kurulmuş ve 1925 de çıkan bir yasa ile para basmaya yetkili tek banka olarak ilan edilmiştir. Diğer birçok ülkede merkez bankalarının kuruluşu bu tarihleri izleyen tarihlerde gerçekleşmiştir. Bazı ülkelerin merkez bankalarının kuruluş tarihleri ise aşağıdaki tabloda özetlenmiştir.
Yazının devamı için tıklayınız..