Personal Web Page

Nedensellik İlişkileri

Ekonometri
Nedensellik konusu yıllar boyunca literatürde geniş bir yer tutmuştur. Nedensellik kavramı ampirik olarak ele almadan önce nedenselliğin temelinde yatan düşünceleri açıklamak için nedensellik konusunda çeşitli filozofik görüşleri irdelemekte fayda vardır. Bu konu üzerinde yoğunlaşan filozoflar nedensellik kavramını en temelde şöyle açıklamıştır; bir olayın gerçekleşmesi başka bir olayı izliyor ve olaylar birlikte görülüyorsa bu olaylar arasında bir nedensellik ilişkisi vardır. Bu temel tanımdan yola çıkarak şunu söylemek mümkündür. Bir durumda meydana gelen bir değişme başka bir olayı etkiliyorsa ve bu etkileşim süreklilik gösteriyorsa, bu durumda ilk gerçekleşen olay neden ikinci gerçekleşen olay ise sonuç olarak nitelendirilir.

Bu açıklamalardan da anlaşılabileceği gibi nedensellik kavramını rassal ilişki kavramından ayırt eden en önemli özellik sürekliliktir. Fakat bu durumun bazı istisnalarının da olabileceği akıldan çıkarılmamalıdır. Örneğin, deprem olmadan önce hayvanlarda anormal davranışlar sık gözlemlenmektedir. Bu durum anormal hayvan davranışlarının depreme neden olacağı şeklinde yorumlanmamalıdır. Buradan hareketle benzer sonuçların aynı nedenle sık görülmeleri durumunda bu ilişkiden şüphelenilmesi gerekmektedir. Bu şüphelerin önsel bilgi ve mantık süzgecinden geçirilmesi sonucunda arada mantıksal bir ilişki bulunuyorsa buna nedensel ilişki denilebileceği gibi aksi bir durumda bu ilişkiye birlikte değişme denir.

Yazının devamı için tıklayınız..

 

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir